ALTNEA – Speciaal voor editie 2022 van de Slag om Altena is er samen met Altena Bier een bier gebrouwen naar middeleeuws recept. De Edele Ridder is exclusief verkrijgbaar op de Slag om Altena, los en verpakt in een prachtig bierpakket.
De Edele Ridder is een typisch middeleeuws Kuytbier naar receptuur uit de late 15e eeuw. Kuytbier is een bier dat wordt gebrouwen uit voornamelijk gemoute haver, een kleiner deel gerst en een nog kleiner deel tarwe. Het karakter van Altena komt geheel terug in de hop die afkomstig is uit het land van Altena. Ook het water uit de Alm is gebruikt bij het brouwproces voor dit bier, samen met een hint van klei uit Altena is dit speciaal biertje een echt streekproduct. De organisatie laat weten: ‘Door onze eigen middeleeuwse heeren getest en goedgekeurd zal dit zomerse biertje u goed smaken! Deze Edele Ridder’is een heerlijk fris en licht bier naar middeleeuws receptuur. Haver en tarwe zijn de voornaamste ingrediënten die het bier zo lekker fris maken.’
Middeleeuws Altena en bier
Vanaf het jaar 1000 kwam er vanuit de opkomende steden een toenemende vraag naar hop. In die tijd was men aangewezen op bier dat gezonder was dan water of zuivel. Door de toevoeging van hop tijdens het brouwen kreeg het bier meer smaak en was het langer houdbaar waardoor het over langere afstanden vervoerd kon worden en daardoor ook meer handel in bier ontstond. Op basis van de ‘Enqueste’ en ‘Informacie’ uit 1494 weten we dat de hopteelt in het Land van Altena van economisch belang was. Gezien de samenstelling van de rijke rivierkleigrond op het eiland werd zeer waarschijnlijk overal hop verbouwd.
Er zijn aanwijzingen dat – dankzij de gunstige ligging aan de rivieren – de in Altena geproduceerde hop niet alleen in opkomende brouwersteden als Dordrecht, Delft en Haarlem verhandeld werd. Naar grote waarschijnlijkheid werden er zowel hop als hopplanten verkocht aan omliggende landen als België, Duitsland en zelfs aan Engeland. Op basis van archeologisch botanisch grondonderzoek, lijkt het er zelfs op dat de hop uit Altena al ruim voor het jaar 1000 werd verbouwd. Wellicht voor de brouwerijen van de diverse Abdijen die op het eiland gevestigd waren.
Woudrichem
Met het in 1356 verwerven van stadsrechten kreeg Woudrichem ook het privilege om bier voor de verkoop te mogen produceren en daarmee de plicht hier belastingen (impost) op te innen voor de heren van Altena en de Graaf van Holland. Naast de visserij en handel was het brouwen en verhandelen van bier eeuwen lang een belangrijke economische & politieke factor. De in de vesting en Loevestein gelegerde soldaten waren groot afnemers. Anders dan nu kregen zij geen soldij maar een dagelijks rantsoen bier. Verder weten we bijvoorbeeld dat de stad eeuwenlang bestuurd werd door bierbrouwers die als schout en schepenen zich in zette voor het welzijn van hun stadje.
Slag om Altena 2022 wordt gehouden op zaterdag 18 en zondag 19 juni aanstaande.
